Параллель между древним ведическим учением и учением о Тенгри (на материале Тенгри и «Богини-матери»)

Авторы

DOI:

https://doi.org/10.26577//EJRS.2021.v27.i3.r3

Ключевые слова:

Ведические учения, Тенгри, Умай, Ума, вера

Аннотация

Историческую, философскую, религиозную и мифологическую эволюцию развития человечества можно напрямую связать с мировоззрением индивида. Основы мировоззрения закладывались в период начала осмысленного изучения человеком окружающего мира. Поскольку миф является первой ступенью духовной культуры человечества, в настоящее время назрела необходимость переизучения древней мифологии, в частности, не совсем «понятные» ее аспекты в истории, психологии и традициях народа. Поэтому в настоящем исследовании мы ставим перед собой задачу, с одной стороны, проанализировать древневедическое мировоззрение как совокупность сложных мифологических взглядов, основанных в первую очередь на традициях и ритуалах, а с другой – рассмотреть его содержательную структуру. Политеизм и антропоморфизм, как и пантеон богов, характерные понятия мифологии, они также распространены и в Ведах. В дополнение к этому, в исследовании предпринимается попытка изучить понятие «Мир» (картина мира) в мировоззрениях тюркских и индийских народов, достаточно отдаленных народов по языку, религии и культуре; место и значимость «Тенгри» среди двух народов в обращении к природным явлениям как Небо, Солнце, Луна, Земля. В результате проанализировано созвучие между индийским пантеоном богов в древнем Ведическом учении и прототюркским познанием Тенгри. Также, проводится сравнение функций и схожестей богинь-матерей в понимании тюркского и индийского народов.

Ключевые слова: Ведические учения, Тенгри, Умай, Ума, вера

Библиографические ссылки

Bayat, F. (2020) Türk Mitolojik Sitemi. – İstanbul.: Ötüken Yayınları. – 349.
Campbell J. (2006) İlkel Mitoloji, Tanrıların Maskeleri, (Çev. Kudret Emiroğlu). – Ankara: Image Kitabevi Yayinlari. – 526.
Clauson, G. (1972) An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish. – Oxford: Clarendon Press. – 362.
Çoruhlu, Y. (2011) Türk Mitolojisinin Ana Hatları. – İstanbul: Kabalcı Kitabevi. – 204.
Esin E. (2004) Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler. – Ankara: Kabalcı Yayınevi. – 457.
İnan A. (2017) Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar. – Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. – 228.
Kaya, K. (2003) Hint Mitolojisi Sözlüğü. – Ankara: İmge Kitabevi. – 224.
Kaya, K. (2018) Rigveda. – İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. – 891.
Kayali Y., Büyükbahçeci, E. (2018) Türk ve Hint mitolojilerinde doğa fenomenleri: Güneş ve Ay. Turkey. November 28 Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol. 6, № 15. – 1168-1183.
Pattanaik, D. (2016) Hint Mitolojisine Giriş Mit ve Mitya, (Çev. Çiğdem Erkal). – Ankara.: Doğu Batı Yayınları. – 219.
Pertev N.B. (2012) Türk Mitolojisi: Oğuzların – Anadolu, Azerbaycan ve Türkmenistan Türklerinin Mitolojisi. (Çev. Recep Özbay). – Nigde: Bilgesu Yayınları. – 128.
Roux, J. P. (2015) Eski Türk Mitolojisi, (Çev. Musa Yaşar Sağlam). – Ankara: Bilgesu Yayncılık. – 158.
Turan Ş. (2014) Türk Kültür Tarihi. – İstanbul: Bilge Yayınevi. – 83.
Wilkins, W.J. (2011) Hindu Mythology. – Delhi: Rupa. – 500.
Бирлайн Дж.Ф. (1997) Параллельная мифология/(Пер. с англ. А. Блейз). – Москва: Крон-Пресс, – 336.
Қайыржан К. (2013) Сөз - сандық: Қазақтың көне сөздері. – Алматы: Өнер баспасы. – 480.
Қасқабасов С. (2009) Ой өріс. – Алматы: Жібек Жолы. – 303.
Қондыбай С. (2006) Қазақ даласы және герман тәңірлері. – Алматы: Сага. – 287.

References
Bayat, F. (2020) Türk Mitolojik Sitemi [Turkish Mythological System]. – İstanbul: Ötüken Yayınları. – 349. (in Turkish)
Birline J.F. (1997) Parallelnaya mifologiya / (Translated from English A. Blaze) [Parallel mythology]. – Moscow: Kron-Press. – 336. (in Russian)
Campbell J. (2006) İlkel Mitoloji, Tanrıların Maskeleri. (Translated by Kudret Emiroğlu) [Primitive Mythology, Masks of the Gods]. – Ankara: Imge Kitabevi Yayinlari. – 526.
Clauson, G. (1972) An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish. – Oxford: Clarendon Press. – 362.
Çoruhlu, Y. (2011) Türk Mitolojisinin Ana Hatları [Outline of Turkish Mythology]. – İstanbul: Kabalcı Kitabevi. – 204. (in Turkish)
Esin, Emal. (2004) Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler [Iconographic Motifs in Turkish Art from Central Asia to the Ottoman Empire]. – Ankara: İmge Kitabevi. – 457. (in Turkish)
İnan A. (2006) Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar [Materials and Studies on Shamanism in History and Today]. – Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. – 228. (in Turkish)
Kaskabasov S. (2009) OI oris [Thought field]. – Almaty: Jibek joly. – 303. (in Kazakh)
Kaya K. (2003) Hint Mitolojisi Sözlüğü [Dictionary of Indian Mythology]. – Ankara: İmge Kitabevi. – 224. (in Turkish)
Kaya, K. (2018) Rigveda. [Rigveda] – İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. – 891. (in Turkish)
Kayali Y., E. Büyükbahçeci. (2018) Türk ve Hint mitolojilerinde doğa fenomenleri: Güneş ve Ay [Natural phenomena in Turkish and Indian mythologies: Sun and Moon]. Turkey. November 28 Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol. 6, № 15. – 1168-1183. (in Turkish)
Kayіrzhan K. (2013) Soz – sandyq: Qazaqtin kone sozderi [Word - digital: Ancient Kazakh words]. – Almaty: Oner baspasi. – 480. (in Kazakh)
Kondybay S. (2006) Kazakh steppe and German gods. – Almaty: SaGa Publishing House. – 287.
Pattanaik, D. (2016) Hint Mitolojisine Giriş Mit ve Mitya (Translated by Çiğdem Erkal) [Introduction to Indian Mythology Myth and Mitya]. – Ankara: Doğu Batı Yayınları. – 219. (in Turkish)
Pertev, N.B. (2012) Türk Mitolojisi: Oğuzların – Anadolu, Azerbaycan ve Türkmenistan Türklerinin Mitolojisi. (Translated by Recep Özbay) [Turkish Mythology: Mythology of Oghuz Turks - Anatolian, Azerbaijani and Turkmenistan Turks]. – Nigde: Bilgesu Yayınları. – 128. (in Turkish)
Roux, J. P. (2015) Eski Türk Mitolojisi [Old Turkish Mythology]. (Translated by Musa Yaşar Sağlam). – Ankara: Bilgesu Yayncılık. – 158. (in Turkish)
Turan Ş. (2014) Türk Kültür Tarihi [Turkish Cultural History]. – İstanbul: Bilge Yayınevi. – 83. (in Turkish)
Wilkins, W.J. (2011). Hindu Mythology. – Delhi: Rupa Edition. – 500.

Дополнительные файлы

Опубликован

2021-09-20