Ақпарат және технологиялар дәуірінде Қазақстандағы адам капиталының дамуы және дін
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJRS.2022.v30.i2.r1Кілттік сөздер:
ақпараттық қоғам, адам капиталы, рухани капитал, дін, діни құндылықтарАннотация
Әлемдік саяси бәсекелестік сахнасында Қазақстанның оған тиісті деңгейде төтеп берумен өз орнын таба білуқажеттілігіне орай, еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін өзіне дамудың жаңа бағытын мақсат етіп алды. Отандық жаңа стратегиялар, мақсат пен міндеттер дүниеге келді: алдыңғы қатарлы дамыған мемлекеттер құрамына кіру, өзін құқықтық-демократиялық мемлекет ретінде әлемге таныту, рухани кемелденген қоғам қалыптастыру, ақпараттық қоғамда бәсекеге қабілетті тұлғаларды қалыптастыру, елдің әл-ауқатын жақсарту және т.б. Бұл шындығында еліміздің адам капиталының өмірлік талаптары мен шарттарын басқа қырынан қарастыруды қажет етеді. Түптеп келгенде еліміздегі әрбір тұлғаны капитал ретінде бағалау. Қазақстандағы адам капиталының, соның ішінде рухани капиталдың өзіндік шарттары мен ұстанымдары, нормалары мен өмірлік бағдарларының болуы заңдылық. Ақпараттық қоғамның басты құндылығы – ақпарат, қазіргі кезде, мемлекеттер арасындағы шекараны кедергі көрместен қоғамның дамуына тікелей әсер етуші құралға айналуында. Осы тұрғыда тәуелсіздік алғаннан бері шетелдік ақпараттарды, яғни медиа өнімдерін тұтынушы халықтың сана-сезімі әр кезеңде әртүрлі болатынын көптеген ғалымдар сан салада дәлелдеді. Ал еліміздің басым бөлігі өздерін онымен байланыстыратын сүнни-ханафи бағытындағы дәстүрлі ислам діні заманауи ақпарат ықпалына қандай жауап қайтарады? Адам капиталы тұрақтылығының негізгі факторларының бірі – рухани құндылықтар қазір өз рөлін қажетті деңгейде атқаруда ма? Осы және өзге де сұраққа жауап беру үшін еліміздегі діни институттардағы – мешіттердегі діни қызметкерлер арасында әлеуметтік зерттеу жүргізіліп, жауаптар алынды. Эмпирикалық мәліметтердің талдау нәтижелері ұсынылып отырған мақалада қарастырылған.
Түйін сөздер: ақпараттық қоғам, адам капиталы, рухани капитал, дін, діни құндылықтар
Библиографиялық сілтемелер
Абдрасилқызы А. (2013) Қазақстандағы діни білім жүйесі: тарихы, қазіргі жай-күйі және өзекті мәселелері // https://kazislam.kz/eislam-153/?lang=ru
Алтайқызы А. (2020) Постмодерн дәуіріндегі діни білім беру феномені: Қазақстан және АҚШ тәжірибесі. (PhD) дисс.жұмысы. – А. – 123.
Ашаршылық. Қырылған қазақтың саны қанша? Саяси баға қашан беріледі? (2018)// https://informburo.kz/kaz/asharshyly-yrylan-azaty-sany-ansha-sayasi-baa-ashan-berled.html
Байтенова Н.Ж. Демеуова А. А. Кокеева Д.М. (2014) Дін жəне қоғам: замануи дискурс. – А.: Қазақ университеті. – 140.
Гуманитарный портал. Рейтинги стран и регионов. https://gtmarket.ru/research/countries-ranking
Дербісәлі Ә. (2011) Қазақстанның діни оқу орындары. – А.: Атамұра. – 238.
Караваева И.П. Арзуманова Н.И. (2012) Проблемы безопасности туристского бизнеса в Японии //EuropeanReasercher. № 5. – 3.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің үшінші отырысында сөйлеген сөзі (2020) // http://www.akorda.kz/kz/speeches/internal_political_affairs/in_speeches_and_addresses/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-ulttyk-kogamdyk-senim-kenesinin-ushinshi-otyrysynda-soilegen-sozi
Мемлекет тағдыры – баршамыздың және әрқайсымыздың тағдырымыз (2014) // https://egemen.kz/article/32997-memleket-taghdyry-%E2%80%93-barshamyzdynh-dgane-arqaysymyzdynh-taghdyrymyz. – 2014.
Молдабеков Ж. (2009) Қазақтану және жаңару философиясы. – А.: Қазақ университеті. – 282.
References
Abdrasilkyzy A. (2013) Qazaqstandagy dіni bіlіm juiesі: tarihy, qazіrgі zhai-kuiі ja`ne o`zektі ma`selelerі [The system of religious education in Kazakhstan: history, current status and current issues] // https://kazislam.kz/eislam-153/?lang=ru (in Russian)
Altaikyzy A. (2020) Postmodern dauіrіndegі dіni bіlіm beru fenomenі: Qazaqstan ja`ne AQSh tajіribesі [The phenomenon of religious education in the postmodern era: the experience of Kazakhstan and the United States]. (PhD) dissertation work. - А. - 123. (in Kazakh)
Asharshylyq. Qyrylgan qazaqtyn` sany qansha? Sajasi bag`a qashan berіledі? [How many Kazakhs were killed during the famine? When will the political assessment be made?] (2018) // https://informburo.kz/kaz/asharshyly-yrylan-azaty-sany-ansha-sayasi-baa-ashan-berled.html (in Kazakh)
Baitenova N.Zh. Demeuova A. А. Kokeeva DM (2014) Dіn ja`ne qog`am: zamanui diskurs [Religion and society: a modern discourse]. - A .: Kazakh University. - 140. (in Kazakh)
Derbisali A. (2011) Qazaqstannyn` dіni oqu oryndary [Religious schools of Kazakhstan]. - A .: Atamura. - 238. (in Kazakh)
Gumanitarnyj portal. Rejtingi stran i regionov [Humanitarian portal. Country and region ratings]. https://gtmarket.ru/research/countries-ranking (in Russian)
Kantarbayeva Zh. (2016) Human capital development in Kazakhstan: spiritual and mental factors // International multidisciplinary scientific Conference, Scem Vienna, April 2016
Karavaeva I.P., Arzumanova N.I. (2012) Problemy bezopasnosti turistskogo biznesa v Japonii [Problems of safety of tourist business in Japan] // European Reasercher. № 5. - 3. (in Russian)
Memleket tagdyry – barshamyzdyn` jane a`rqaisymyzdyn` tag`dyrymyz [The destiny of the state is the destiny of all of us and each of us] (2014) // https://egemen.kz/article/32997-memleket-taghdyry-%E2%80%93-barshamyzdynh-dgane-arqaysymyzdynh-taghdyrymyz – 2014. (in Kazakh)
Moldabekov Zh. (2009) Kazakhtanu ja`ne zhan`aru filosofijasy [Philosophy of Kazakh studies and renewal]. - A .: Kazakh University. - 282. (in Kazakh)
Memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-ulttyk-kogamdyk-senim-kenesinin-ushinshi-otyrysynda-soilegen-sozi [Speech by President Kassym-Zhomart Tokayev at the Third Meeting of the National Public Trust Council] (2020) http://www.akorda.kz/kz/speeches/internal_political_affairs/in_speeches_and_addresses/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-ulttyk-kogamdyk-senim-kenesinin-ushinshi-otyrysynda-soilegen-sozi (in Kazakh)
