Жаһандану мен жаңғыртудың Қазақстандағы этноконфессиялық және конфессияаралық қатынастарға әсері

Авторлар

  • Н. Түтінова Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті, Қарағанды, Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-3476-7328
  • Н. Балпанов Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Алматы, Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-9533-3005
  • T. Аманқұл Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-8734-5519

DOI:

https://doi.org/10.26577//EJRS20254117
        27 0

Аннотация

Бұл мақалада жаһандану мен жаңғырту үдерістерінің Қазақстандағы этноконфессиялық, этносаралық және конфессияаралық қатынастарға әсері қарастырылады. Этносаралық және конфессияаралық қатынастарда ғана ретке келтіруші функциясын орындай отырып, толеранттылық өзінің пәндік мазмұнына ие бола алады. Зерттеудің негізгі мақсаты – тәуелсіздік жылдарындағы діни ахуалдың даму ерекшеліктерін, көпэтносты қоғамдағы толеранттылық мәдениетінің рөлін және оның тұрақтылыққа ықпалын анықтау. Авторлар Қазақстандағы діни ұйымдардың қалыптасуы мен жұмыс істеу ерекшеліктеріне, көші-қон және урбанизацияның этникалық қарым-қатынастарға ықпалына терең талдау жасайды. Зерттеу сапалы контент-талдау, салыстырмалы және тарихи әдістер арқылы жүргізілді. Жұмыстың ғылыми жаңалығы – толеранттылық ұғымының этноконфессиялық кеңістіктегі мағынасын жаңаша қарастыру және оны қазақстандық контексте қолдану ерекшелігін ашу. Этноконфессиялық қатынастардағы толеранттылық мәдениеттің қалыптасуы біздің көпэтникалық және көпконфессиялық қазақстандық қоғамның өзекті теориялық және практикалқ мәселелеріне жатады. Негізгі нәтижелерге Қазақстанда соңғы 25 жылда конфессияаралық келісімнің қалыптасу жолдары, діни институттардың рөлі, миграциялық және урбанистік үдерістердің ықпалы жөніндегі тұжырымдар жатады. Аталған зерттеу этносаралық келісім, дінаралық диалог салаларындағы теориялық негізді толықтыра отырып, көпэтносты қоғамда тұрақтылықты сақтау үшін тиімді тәсілдерді ұсынады. Жұмыс нәтижелері ішкі саясат, қоғамдық келісім және мәдениетаралық коммуникация салаларында тәжірибелік мәнге ие.

Түйін сөздер: Этноконфессиялық, ұлтаралық және конфессияаралық қатынастар, этносаралық қатынастар, толеранттылық, этникалық.

Авторлардың биографиясы

Н. Түтінова, Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті, Қарағанды, Қазақстан

Түтінова Нұргүл Ерқанатқызы – PhD, Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің қауымдастырылған профессоры (Қарағанды, Қазақстан, nurtut29@gmail.com).

Н. Балпанов, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Алматы, Қазақстан

Балпанов Нұрлан Мұхаметқалиұлы – PhD, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің аға оқытушысы (Алматы, Казахстан, e-mail: nurlan_balpanov@mail.ru).

T. Аманқұл, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

Аманқұл Темур Оралбайұлы – PhD, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті дінтану және мәдениеттану кафедрасының аға оқытушысы (Алматы, Қазақстан, e-mail: amankul_2007temur@mail.ru).

Как цитировать

Түтінова, Н., Балпанов, Н., & Аманқұл T. (2025). Жаһандану мен жаңғыртудың Қазақстандағы этноконфессиялық және конфессияаралық қатынастарға әсері. ҚазҰУ Хабаршысы, Дінтану сериясы, 41(1). https://doi.org/10.26577//EJRS20254117