Ислам құқығының қалыптасу негіздері

Аннотация

Мақалада ислам құқығының ғасырлар бойы дамуына талдау жасалады. Ол Құран мен Сүннеттегі Құдайдан келген аяндардан басталып, кейін адамзаттың ой жүгіртуі мен түсіндіруі арқылы дамыды. Мақалада алғашқы мұсылман қауымдарының біртіндеп басшылық алғаны, уақыт өте келе әлеуметтік және тарихи жағдайлардың өзгеруіне байланысты құқықтық шешімдер мен тәжірибелер енгізілгені сипатталады. Зерттеуде Құран мен Сүннет – ислам құқығының негізгі қайнар көздері екені атап өтіледі. Отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектеріне сүйене отырып, зерттеуде әртүрлі әдістемелерді, соның ішінде герменевтикалық талдау мен тарихи-салыстырмалы әдістерді қолдана отырып, құқықтық тәжірибелердің эволюциясын зерттейді. Ислам құқықтануының Ханафи, Мәлики, Шафиғи және Ханбали мектептері сияқты әртүрлі мектептерін салыстыра отырып талдайды және олардың әрқайсысының құқықтық қайнар көздерді өз алдына қалайша түсіндіріп, қолданғанын көрсетеді. Түрлі тарихи, мәдени және әдістемелік көзқарастарды біріктіре отырып, мақала ислам құқығының тұрақты емес, үнемі жетіліп отыратын динамикалық дәстүр екенін көрсетеді. Зерттеу ислам құқығының қалыптасуын айқын әрі түсінікті түрде сипаттап, оның қағидаларының діни және зайырлы контекстегі маңыздылығын түсіндіреді. Мақала ислам құқықтық дәстүрінің күрделілігін және Құдайлық бұйрық пен адамдық түсіндірменің өзара әрекеттесуін тереңірек түсіндіруімен тәжірибелік маңыздылыққа ие әрі оның шығу тегі мен қазіргі заманғы маңыздылығы туралы құнды түсініктер береді.

Түйін сөздер: Ислам, құқық, шариғат, мәзһаб, фикһ