Монотеистік діндердегі жерлеу рәсімдері
DOI:
https://doi.org/10.26577/ejrs.2020.v22.i2.r4Аннотация
Мақалада әлемдік монотоистік діндердегі жерлеу рәсімдері зерделенеді. Яғни, қайтыс болған адамды жер қойнына беруге арналған иудаизм, христиан және ислам діндеріндегі ережелерге сәйкес ерекшеліктер қарастырылады.
Осы тақырыпқа арналған ғылыми мақалалар мен зерттеулер өте сирек кездесетініне қарамастан діндегі жерлеу рәсіміне қатысты мәселел әркім қолға ала бермейтін тақырыптар қатарына жатады. Өйткені, бұл мәселенің әртүрлі діндердегі ережелері мен өзіндік ерекшеліктері бар. Мақала авторлары әлемдік монотеистік діндердегі жерлеу рәсімдерінің орындалу тәртіптері, қағидаттарының ұқсас тұстары мен айырмашылықтарын зерделеуге аса назар аударады.
Адамның дүниеге келуі, отбасының құрылуы және қайтыс болуы әр уақытта әр адамның өмірінде маңызды орын алатын көптеген нанымдар мен рәсімдермен бірге жүрді. Адам дүниеден өтеннен кейінгі жерлеу бөлек рәсім емес. Алайда, адамның қайтыс болуы және өмірдің ақырғы өмірі туралы идеялар әрдайым діни сенімдердің маңызды орындарының бірін иеленді және көптеген діни салт-жоралармен қамтамасыз етілетіні белгілі. Осы мәселелерді ескере отырып, мақала авторлары иудаизм, христиан және ислам діндеріндегі жерлеу рәсімдерінің діни ерекшеліктеріне салыстырмалы талдау жасалды.
Сонымен қатар, әлемдік діндердегі ережелерге сәйкес, қайтыс болған адамның денесін дайындау, табыттағы дененің жағдайы, қоштасу және жерлеу рәсімдерінің алғышарттары зерделенді.
Библиографиялық сілтемелер
Әділбаев А.Ш. Қазақ салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарының ислам шариғатымен үйлесімі: Монография. – Астана: «Рухани құндылықтарды қолдау қоры» корпоративтік қоры. 2018. – 170 б.
Әжіғали С. Қазақ халқының дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. 1-том. – Алматы: Арыс баспасы, 2005, – 328 б.
Верещагина А.В. Христианские праздники, обряды и таинства в Беларуси в прошлом и настоящем. – Минск: Беларуская навука. 2019. – 654 с.
Дүниеге келгеннен өмірден озғанға дейін (отбасылық әдет-ғұрыптар ертеректегі авторлардың еңбектері бойынша) / құраст. С.Әжіғали. – Алматы: Арыс баспасы. 2006. – 253 б.
Қазақ салт-дәстүрлері. / құраст. Тауұлы Ә. Алматы: Балауса баспасы. 2017. – 384 б.
Құнанбайұлы А. Өлсе өлер табиғат, адам өлмес. Он ғасыр жырлайды. – Алматы, 2006, – 262 б.
Оңғаров Е.А., Ибадуллаев С.З. Жаназа және жерлеу рәсімдері. – Астана. 2017. – 176 б.
Похороны у христиан // http://pomnipro.ru/useful/polezno-znat/pohoroni-u-hristian
Раввин Исраэль-Меир Лау. «Яхадут, халаха ле-ма‘асе» Практика иудаизма. – Израиль: Модан. 1996. – 460 с.
