Қазіргі Қазақстанның рухани саласындағы діни экспансияның көріністері мен алғышарттары
DOI:
https://doi.org/10.26577//EJRS.2021.v28.i4.r2Кілттік сөздер:
діни экспансия, евангелизация, исламизация, виртуалды қызмет, киберкеңістікАннотация
Мақалада жаһандану толқынымен қатарласып келіп жатқан діни экспансия мәселесі қарастырылған. Әсіресе оның ақпараттық, «диджитализацияланған» цифрландырылған қоғамдағы кең етек жаюына негіз болып отырған алғышарттары мен қоғамдағы орны және салдарына талдау жасалынады. Рухани өмірдің жан-жақты салаларын қамтып, адам санасын жаулау арқылы кіріп жатқан діни экспансияның евангелизация мен исламдандыру көріністеріне сипаттама беріліп, олардың ақпараттық қоғамда даму үдерістері қарастырылады. Білім беру, қайырымдылық көмек, медициналық жәрдем беру сияқты гуманистік мақсаттарды алға қойған және діни сенімді таңдау еркіндігі сияқты ұстанымдарды ұран ете отырып, діни экспансияның адам санасын жаулауда түрлі әдістер мен тәсілдерді игеріп, жүзеге асыру үшін заманауи технологияларды да пайдалануда. Ал заманауи технологиялардың мүмкіндіктері діни ұйым сайттарының формалары мен пайдалану аумақтарының ауысып отыруына негіз болады. Мақалада неохристиандық, жаңа исламдық, неоориенталистік ағымдардың діни экспансиялауындағы әлеуметтік, экономикалық, саяси, рухани астарлары мен негізгі объектілері қарастырылып, интернет кеңістіктігі мен әлеуметтік желілерде жүргізетін миссионерлік әрекеттеріне, оның жастардың діни санасын қалыптастыруға ықпал ететін факторларына дінтанулық талдау жасалады. Сонымен қатар, киберкеңістіктегі діни экспансия ерекшеліктері айқындалып, олардың заманауи қазақстандық қоғамдағы көрінісіне сипаттама беріледі.
Түйін сөздер: діни экспансия, евангелизация, исламизация, виртуалды қызмет, киберкеңістік.
Библиографиялық сілтемелер
Абдуманапов, З. (2014) Қазақстандағы дәстүрлі емес ислами ағымдар /https://abai.kz/post/38628
Гобозов, И.А. (1998) "Философия политики". M.: Теис. – 154.
Гусева, Е.С. (2015) " Взаимосвязь фанатизма с феноменом нетрадиционных религиозных движений". Изв. Сарат.унив. Философский сериал. Психология. Педагогика. T.15. вып. 4. – 73-78.
Дринова, Е.М. (2009) " Религиозная экспансия: социально-философский аспект". Философия и общество. No. 4 (56). – 31-36.
Постол Е.Е. (2013) Религиозная экспансия как проявление кризиса светских идеологий. // Альманах современной науки и образования, №11 (78), 2013. С. 141-144
Религиозная экспансия в Казахстане (2010) // https://bureau.kz/%D0%B1%D0%B5%D0%B7-%D1%80%D1%83%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8/ article_2086 /
Христианство в Интернете (2017) https://studme.org/220913/sotsiologiya/hristianstvo_internete
References
Abdumanapov, Z. (2014) Non-traditional Islamic movements in Kazakhstan /https://abai.kz/post/38628 (in Kazakh)
Aronoff, M.J. (1984) "Religion and Politics". – New Brunswick: Transaction Books. – 139.
Brown N.J., Hamzawi, A. (2010) Between Religion and Politics. – Washington: Carnegie Endowment for Int'l Peace. – 213.
Christianity on the Internet (2017) https://studme.org/220913/sotsiologiya/hristianstvo_internete (in Russian)
Drinova, E.M. (2009) "Religious Expansion: Socio-Philosophical Aspect" Philosophy and Society. No. 4 (56). – 31-36. (in Russian)
Esposito, J. L. (1998) Islam and Politics. 4th ed. – NY: Syracuse University Press. – 416.
Gobozov, I.A. (1998) "Philosophy of Politics". M.: Теис. – 154. (in Russian)
Guseva, E.S. (2015) "The relationship of fanaticism with the phenomenon of non-traditional religious movements" Izv. Sarat.univ. Philosophical series. Psychology. Pedagogy. ... T.15. Issue 4. – 73-78. (in Russian)
Internet Missionary Work // https://www.pravmissia.ru/internet-missionerstvo (in Russian)
Mark Gaborio (1999) Transnational Islamic Movements: Tablighi Jama`at in Politics? // ISIM Newsletter Vol.3, Issue 1. 9 July. – Leiden: ISIM. – 21.
Postol E.E. (2013) Religioznaja jekspansija kak projavlenie krizisa svetskih ideologij [Religious expansion as a manifestation of the crisis of secular ideologies]. // Al'manah sovremennoj nauki i obrazovanija, №11 (78). – 141-144. (in Russian)
Religious expansion of Kazakhstan (2010) // https://bureau.kz/%D0%B1%D0%B5%D0%B7-%D1%80%D1%83%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8/ article_2086 / (in Russian)
Weimann, G. (2006) Terror on the Internet. New arena, new challenges. Washington DC: “United States Institute for Peace Press”. – 3-31.
