Исламизм, негізгі даму кезеңдері: дінтанулық дискурс
DOI:
https://doi.org/10.26577//EJRS.2023.v33.i1.r1Аннотация
Мақала саяси ислам дискурсының әртүрлі аспектілерін қарастыруға арналған. Мәселені мазмұны жағынан талдау негізінде халықаралық саяси ислам дискурсының сабақтастығы көрсетілген. Зерттеу барысында алынған тұжырымдар ХХ ғасырдың аяғы мен ХХІ ғасырдың басында саяси исламның күрт жандануына байланысты. Күрделі және әртараптандырылған исламизм мен исламистер сабақтастықты сақтай отырып, уақыт өте келе айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Ол исламизм дамуының негізгі кезеңдеріне талдау жасау арқылы айқындалды. Қазіргі исламизм - исламның жас саяси идеологиясы. Ал соңғы онжылдықтарда исламизмнің дамуы исламның жандануымен немесе мұсылман елдерінің ерекше модернизациясымен тығыз байланысты. Қысқаша айтқанда, исламизм көбінесе «саясаттандырылған ислам» немесе «саяси ислам» ретінде анықталады. Зерттеушілер ислам мен исламизмнің, яғни дін мен оның негізінде құрылған саяси идеологияның арасында тең белгі қоюға болмайтынына ерекше көңіл бөліп пайымдайды. Исламизм туралы қалыптасқан мұндай түсінік оның толық мағынасын көрсете алмайды, өйткені исламизм тек саяси ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік идеология және өмір салты болып табылады. Сонымен қатар, мақалада авторлар исламизмнің негізгі даму кезеңдеріне де жеткілікті түрде назар аударып, талдайды.
Түйін сөздер: исламизм, саяси ислам, дискурс, қоғам, мемлекет, сабақтастық, исламисттер.
Библиографиялық сілтемелер
Ланда, Р. Г., Саватеев, А. Д. (2015) Политический ислам в странах Северной Африки. Исламские радикальные движения на политической карте современного мира. Т. 1. Страны Северной и Северо-Восточной Африки. - М.: Ленанд. - 126–180.
Левин, З. И. (2014) Очерки природы исламизма. - М.: ИВ РАН. -126.
Мирский, Г. И. (2015) Радикальный исламизм: идейно-политическая мотивация и влияние на мировое мусульманское сообщество. Доклад Международного дискуссионного клуба «Валдай». - Москва, июль 2015. URL: https://ru.valdaiclub.com.
Царегородцева, И. А. (2017) Исламский активизм: основные этапы развития идеологии. Исламские радикальные движения на политической карте современного мира. Т. 2. Северный и Южный Кавказ. - М.: Ин-т Африки РАН. – 93-111.
Referenes
Achilov, D., & Sen, S. (2017) Got political Islam? Are politically moderate Muslims really different from radicals? International Political Science Review, 38(5), 608–624. https://doi.org/10.1177/0192512116641940
Grinin L., Korotayev A., Tausch A. (2019) Islamism, Arab Spring, and the Future of Democracy. World System and world Values Perspectives. New York: Springer International Publishing. - 364.
Hooper, I. (2015).CAIR Welcomes AP Stylebook Revision of Islamist. Council on American-Islamic Relations Press Release. Washington, DC: CAIR. URL: https://www.cair.com/press_releases/cair-welcomes-ap-stylebook-revision-of-islamist/
In El-Din Shahin, E. (ed.) (2015) The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics. Oxford: Oxford Islamic Studies. URL: https://www.insightturkey.com/file/275/the-oxford-encyclopedia-of-islam-and-politics-2-volumes-spring-2015-vol17-no2
Khan, A. R. (2007) All-India Muhammadan Educational Conference and the Foundation of the All-India Muslim League. Journal of the Pakistan Historical Society 55(1/2): 65–83.
Landa, R. G., Savateev, A. D. (2015) Politicheskij islam v stranah Severnoj Afriki. Islamskie radikal'nye dvizheniya na politicheskoj karte sovremennogo mira. T. 1. Strany Severnoj i Severo-Vostochnoj Afriki [Political Islam in the countries of North Africa.Islamic radical movements on the political map of the modern world. Countries of North and Northeast Africa]. – Moscow: Lenand. - 126-180 (in russian).
Levin, Z. I. (2014) Ocherki prirody islamizma [Essays on the nature of Islamism]. – Moscow: IV RAS. – 126 (in russian).
Mirsky, G. I. (2015) Radikal'nyj islamizm: idejno-politicheskaya motivaciya i vliyanie na mirovoe musul'manskoe soobshchestvo. Doklad Mezhdunarodnogo diskussionnogo kluba «Valdaj» [Radical Islamism: Ideological and political motivation and influence on the world Muslim community]. – Moscow: Report of the Valdai International Discussion Club. - 52 (in russian).
Muddassir, Q. (2017) The Turkish Referendum. Contemporary Review of the Middle East 4(3): 319–327. DOI: 10.1177/2347798917711076
Mura, A. (2012) A Genealogical Inquiry into Early Islamism: the Discourse of Hasan al-Banna. Journal of Political Ideologies 17(1): 61–85.
Osman, T. (2016) Islamism: What it Means for the Middle East and the World. – New Haven, CT: Yale University Press. - 328.
Pipes, D. (1995) The Western Mind of Radical Islam. First Things December. URL: http://www.danielpipes.org/273/the-western-mind-of-radical-islam.
Reimer, M. (2005) Modern Egypt: the Formation of a Nation-State; Arthur Goldschmidt, Jr. Digest of Middle East Studies. 14. 87-91.
Sayyid, B. S. (1997) A Fundamental Fear: Eurocentrism and Emergence of Islamism. – London; New York, NY: Zed Books Ltd. - 212.
Tsaregorodtseva, I. A. (2017) Islamskij aktivizm: osnovnye etapy razvitiya ideologii. Islamskie radikal'nye dvizheniya na politicheskoj karte sovremennogo mira. T. 2. Severnyj i YUzhnyj Kavkaz [Islamic activism: the main stages of ideology development. Islamic radical movements on the political map of the modern world. North and South Caucasus]. – Moscow: Institute of Africa RAS. - 93-111 (in russian).
William E. Shepard; FranÇois Burgat; James Piscatori; Armando Salvatore (2009) "Islamism". In John L. Esposito (ed.). The Oxford Encyclopedia of the Islamic World. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780195305135.
